środa, 30 grudnia 2009

Jednostki japońskie

Japończycy używają dwóch systemów - zapożyczonych z chińskiego liczb on-yomi, oraz liczb kun-yomi, przy czym te drugie tylko do małych liczb.



Liczby kun-yomi
つ (tsu) na końcu liczb 1-9 było ono dawnym japońskim licznikiem przedmiotów. Czytanie kun-yomi bez つ jest używane np. do formowania nazw dni.
    * 1 - 一つ (ひとつ hitotsu)
    * 2 - 二つ (ふたつ futatsu)
    * 3 - 三つ (みっつ mittsu)
    * 4 - 四つ (よっつ yottsu)
    * 5 - 五つ (いつつ itsutsu)
    * 6 - 六つ (むっつ mutsu)
    * 7 - 七つ (ななつ nanatsu)
    * 8 - 八つ (やっつ yatsu)
    * 9 - 九つ (ここのつ kokonotsu)
    * 10 - 十 (とお tō)
np.:
    * 20. dzień miesiąca - 二十日 (はつか hatsuka)
    * 20 lat - 二十歳 (はたち hatachi)

Liczby on-yomi
Liczby on-yomi zostały zapożyczone z języka chińskiego i wyparły w znacznym stopniu liczby kun-yomi, m.in. dlatego, że umożliwiają one łatwe formowanie bardzo dużych liczb.
    * 1 - 一 (いち ichi)
    * 2 - 二 (に ni)
    * 3 - 三 (さん san)
    * 4 - 四 (し shi), po 10 四 (よん yon) (przykład: juu yon - 14)
    * 5 - 五 (ご go)
    * 6 - 六 (ろく roku)
    * 7 - 七 (しち shichi, po 10 七 (なな nana) (przykład: juu nana - 17)
    * 8 - 八 (はち hachi)
    * 9 - 九 (きゅう kyuu), lub 九 (く ku)
    * 10 - 十 (じゅう juu)
    * 100 - 百 (ひゃく hyaku)
    * 1 000 - 千 (せん sen)
    * 10 000 - 万 (まん man)
    * 100 000 000 - 億 (おく oku)
Wielokrotności jednostek dziesiętnych tworzy się dodając licznik przed odpowiednią jednostką, np.:
    * 20 - 二十 (にじゅう nijuu)
    * 50 - 五十 (ごじゅう gojuu)
    * 200 - 二百 (にひゃく nihyaku)
    * 500 - 五百 (ごひゃく gohyaku)
    * 2 000 - 二千 (にせん nisen)
    * 5 000 - 五千 (ごせん gosen)
Pozostałe liczby tworzy się sklejając po kolei od wyższej jednostki dziesiętnej do niższej, np.:
    * 14 - 十四 (じゅうよん juu yon)
    * 25 - 二十五 (にじゅうご nijuu go)
    * 106 - 百六 (ひゃくろく hyaku roku)
    * 110 - 百十 (ひゃくじゅう hyaku juu)
    * 208 - 二百八 (にひゃくはち nihyaku hati)
    * 210 - 二百十 (にひゃくじゅう nihyaku juu)
    * 567 - 五百六十七 (ごひゃくろくじゅうなな gohyaku rokujuu nana)
    * 1 234 - 千二百三十四 (せんにひゃくさんじゅうよん sen nihyaku sanjuu yon)
    * 4 567 - 四千五百六十七 (よんせんごひゃくろくじゅうなな yonsen gohyaku rokujuu nana)

Jednostki monetarne
Do popularnych walut należą:
    * jen - 円 (えん en)
    * euro - ユーロ yuuro
    * dolar - ドル doru
Łączymy po prostu liczbę on-yomi z jednostką monetarną i otrzymujemy cenę wyrażoną w danej walucie, np.:
    * 1000 jenów - 千円 (せんえん sen en)
    * 100 euro - 百ユーロ (ひゃくユーロ hyaku yuuro)
    * 10 dolarów - 十ドル (じゅうドル juu doru)
    * 32 jeny - 三十二円 (さんじゅうにえん sanjuu ni en)

Jednostki metryczne
    * mili - ミリ miri
    * centy - センチ senti
    * kilo - キロ kiro
    * mega - メガ mega
    * giga - ギガ giga
    * gram - グラム guramu
    * metr - メートル meetoru
    * litr - リットル rittoru
    * tona - トン ton
    * bajt - バイト baito
    * bit - ビット bitto

# gram - グラム guramu
# miligram - ミリグラム miri guramu
# kilogram - キログラム kiro guramu
# metr - メートル meetoru
# kilometr - キロメートル kiro meetoru
# centymetr - センチメートル senti meetoru
# milimetr - ミリメートル miri meetoru
# litr - リットル rittoru
# mililitr - ミリリットル miri rittoru
# tona - トン ton
# bit - ビット bitto
# bajt - バイト baito
# kilobajt - キロバイト kiro baito
# megabajt - メガ バイト mega baito
# gigabajt - ギガバイト giga baito

Czas
    * rok - 年間 (ねんかん nenkan)
    * godzina - 時間 (じかん jikan)
    * 2 lata - 二年間 (にねんかん ni nenkan)
    * 5 godzin - 五時間 (ごじかん go jikan)

Ludzie, zwierzęta, przedmioty
    * licznik ludzi - 人 (にん nin)
    * licznik zwierząt - 匹 (ひき hiki)
    * licznik przedmiotów - 個 (こ ko)

Liczenie ludzi
    * jedna osoba - 一人 (ひとり hitori)
    * dwie osoby - 二人 (ふたり futari)
    * trzy osoby - 三人 (さんにん sannin)
    * cztery osoby - 四人 (よにん yonin)
    * pięć osób - 五人 (ごにん gonin)
    * itd.

Liczenie zwierząt
    * duże zwierzęta - 頭 (とう tou)
    * ptaki - 羽 (わ wa)
Tak więc:
    * jedno niewielkie zwierzę - 一匹 (いっぴき ippiki)
    * dwa niewielkie zwierzęta - 二匹 (にひき nihiki)
    * trzy niewielkie zwierzęta - 三匹 (さんびき sanbiki)
    * jedno duże zwierzę - 一頭 (いっとう ittou)
    * dwa duże zwierzęta - 二頭 (にとう nitou)
    * trzy duże zwierzęta - 三頭 (さんとう santou)
    * jeden ptak - 一羽 (いちわ ichiwa)
    * dwa ptaki - 二羽 (にわ niwa)
    * trzy ptaki - 三羽 (さんわ sanwa)

Liczenie przedmiotów
    * długie przedmioty, np. ołówki - 本 (ほん hon)
    * płaskie przedmioty, np. "arkusze" papieru - 枚 (まい mai)
    * książki, "tomy" - 冊 (さつ satsu)
    * obuwie, "pary" - 足 (そく soku)
    * płyny, "szklanki", "filiżanki", "kufle" - 杯 (はい hai)
    * samochody i inny sprzęt - 台 (だい dai)
    * statki - 隻 (せく seki)
    * budynki - 軒 (けん ken)
    * ubrania - 着 (ちゃく chaku)


* 300 - 三百; sanbyaku
* 600 - 六百; roppyaku
* 800 - 八百; happyaku

* 3000 - 三千;sanzen
* 8000 - 八千;hassen
 

!man jest jedyną liczbą do którą musimy poprzedzić jedynką, jeśli chcemy powiedzieć 10 000!

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz